Lê Tuấn Anh

Trong thời buổi hiện nay không khó để tiếp cận các thông tin có ích trên Facebook, Youtube hay Tiktok. Vấn đề là để đọc/xem được một thông tin hữu ích trên mạng xã hội, chúng ta phải ‘vượt qua’ cả trăm cái tin rác gây nhiễu, mà nhiều khi bản thân không đủ cứng để tránh nhiễu. Để giảm bớt những yếu tố rác gây nhiễu ở trên, đọc sách là một giải pháp. Khoan nói đến chuyện lấy được kiến thức gì đọc sách, riêng việc mỗi ngày đọc 10 trang sách, hoặc dành ra 15 phút đọc sách mà không kiểm tra điện thoại cũng đã là một bài tập rất tốt cho não bộ rèn luyện sự tập trung. Sách thì cũng như phim ảnh và đồ ăn, cuốn hay cuốn dở. Trong bài viết này, mình giới thiệu các bạn một số đầu sách về phát triển bản thân mình thấy hay. (Lưu ý: mỗi cuốn sách có gắn link Shopee quảng cáo, nếu bạn mua thì mình được hoa hồng – tuy nhiên không vì thế mà mình quảng cáo lố, mình chỉ để những cuốn mình đã đọc và thấy hay, một công đôi việc).

1/ Atomic Habits – Thay đổi thói quen tí hon (nguyên tử) – Link: https://s.shopee.vn/5VGA408O3e

Nếu năm nay bạn muốn bỏ một thói quen xấu nào đấy (ví dụ hay ăn KFC uống Coca giống mình), hoặc uống trà sữa nhiều quá tốn tiền, hoặc lướt Tiktok nhiều quá bị “thối não” thì đây là một cuốn sách phù hợp cho bạn. Hoặc là bạn muốn tập một thói quen tốt nào đấy như ngồi thiền mỗi ngày, tập thể dục 3 buổi/tuần, học thêm ngoại ngữ thì đây cũng là một cuốn sách đáng để đọc. Tác giả sách này nổi tiếng đã lâu, là một blogger có tiếng trong việc phát triển bản thân. Sách chỉ ra các tips rất cụ thể, như kiểu mình dùng Google Map để xem đường vậy. Điểm hay nữa là các tips được đính kèm nhiều nghiên cứu dẫn chứng (khoảng 20 trang nguồn ở cuối sách), nên độ uy tín xem như cũng cũng ổn.

Một mẹo thay đổi thói quen trong sách Atomic Habits là “Habit Stacking” – tức là xếp chồng thói quen.

Nguyên tắc này giúp bạn dễ dàng tạo một thói quen mới bằng cách gắn nó với một thói quen có sẵn mà bạn đã làm hằng ngày. Thay vì cố gắng nhớ thực hiện một hành động mới, bạn chỉ cần “kéo” nó đi cùng với một thói quen quen thuộc. Điều này giúp bạn không tốn quá nhiều sức lực để nhớ và duy trì thói quen mới.

Ví dụ:

• Nếu bạn muốn rèn luyện thói quen uống nước nhiều hơn, bạn có thể đặt mục tiêu: “Sau khi đánh răng vào buổi sáng, mình sẽ uống một cốc nước.”
• Nếu bạn muốn tập thể dục mỗi ngày, bạn có thể thử: “Sau khi pha cà phê sáng, mình sẽ chống đẩy 10 cái.”
• Nếu bạn muốn đọc sách thường xuyên hơn, hãy thử: “Sau khi lên giường buổi tối, mình sẽ đọc 10 trang sách trước khi ngủ.”

Bằng cách liên kết thói quen mới với một hành động có sẵn, bộ não bạn sẽ dễ dàng tiếp nhận sự thay đổi hơn, và bạn cũng có khả năng duy trì thói quen đó lâu dài.

2/ Deep Work – làm việc sâu hoặc Flow – dòng chảy

• Link sách Deep Work: https://s.shopee.vn/4L4Cg9nYRd
• Link sách Flow: https://s.shopee.vn/9ziZQb5aWD

Hai cuốn này chung một ý tưởng nói về sự tập trung (trong công việc và trong tâm trí) nên mình gom chung vào giới thiệu đến các bạn. Trong xã hội hiện nay, ‘tập trung’ là một thứ tài sản đáng giá nhưng nhiều người đang đánh mất. Lý do chính đơn giản thôi là mạng xã hội. Mạng xã hội với nhiều thông tin nhanh, giải trí làm chúng ta thui chột khả năng tập trung sâu. Các bạn 8x, 9x có đọc được đến đây thử nghĩ lại xem vì sao bây giờ chúng ta khó ngồi cày hết một bộ phim hay đọc liền tù tì vài cuốn sách như hồi xưa? Một phần vì làm người lớn thời gian bận bịu, một phần khác vì chúng ta đã suy giảm sự tập trung, lười xem lười đọc những thứ dài, thay vào đó quen tiêu thị những thứ nhanh như review phim, video Tiktok 30 giây.

Một mẹo để rèn luyện sự tập trung trong Deep Work là “Time Blocking” – lập lịch làm việc theo khối thời gian.

Thay vì làm việc một cách rời rạc, liên tục bị gián đoạn bởi email, tin nhắn hay mạng xã hội, bạn hãy chia ngày làm việc thành từng khối thời gian cụ thể và chỉ tập trung vào một nhiệm vụ duy nhất trong mỗi khối đó. Điều này giúp bộ não đi vào trạng thái làm việc sâu, giảm thiểu sự xao nhãng và tối ưu hóa năng suất.

Cách áp dụng:

• Sử dụng kỹ thuật Pomodoro: Chia công việc thành từng phiên 25–50 phút, tập trung 100% và nghỉ ngắn giữa các phiên.

• Chia nhỏ thời gian làm việc: Ví dụ, bạn dành 90 phút buổi sáng chỉ để viết báo cáo, không kiểm tra tin nhắn hay email.

• Đặt giới hạn cho các hoạt động gây xao nhãng: Bạn có thể quy định thời gian cụ thể để lướt mạng xã hội, thay vì kiểm tra liên tục.

Trong khi đó, cuốn Flow của Mihaly Csikszentmihalyi nói về một trạng thái “dòng chảy” – khi bạn hoàn toàn đắm chìm vào một công việc, quên đi thời gian và cảm thấy làm việc trở nên dễ dàng hơn, thậm chí là hứng thú.

Một mẹo để đạt trạng thái Flow:

• Chọn một công việc có độ khó vừa phải: Nếu quá dễ, bạn sẽ thấy chán; nếu quá khó, bạn sẽ thấy nản. Công việc lý tưởng để đạt Flow là vừa đủ thử thách nhưng vẫn trong khả năng của bạn.
• Loại bỏ xao nhãng: Đặt điện thoại ở chế độ im lặng, tắt thông báo và chọn một không gian làm việc yên tĩnh.
• Đặt mục tiêu rõ ràng: Khi bạn biết chính xác mình đang làm gì và hướng tới đâu, bộ não sẽ dễ dàng “nhập cuộc” hơn.

3/ Hiểu về trái tim – https://s.shopee.vn/AA1zdjs3nM

Nếu như ở trên là 3 cuốn sách về các phương pháp trong công việc, cuốn này mình chia sẻ liên quan đến sức khoẻ tinh thần. Sự tập trung cũng quan trọng, sức khoẻ thể chất cũng quan trọng và sức khoẻ tinh thần cũng quan trọng. Nhiều người mải mê chạy theo phương pháp này kia để làm việc tốt hơn, năng suất hơn mà bỏ quên mất sức khoẻ tinh thần của bản thân. Đến khi cạn kiệt năng lượng lúc đó mới vất vả đi tìm lại mình. Thay vào đó hãy tìm đến trái tim của mình ngay từ lúc này, càng sớm càng tốt, sức khoẻ tinh thần tốt cũng giúp cho hiệu quả công việc tốt hơn.

Một trong những tips cụ thể trong Hiểu về trái tim là “Quan sát cảm xúc thay vì phản ứng ngay lập tức”.

Thông thường, khi gặp một tình huống khiến chúng ta giận dữ, buồn bã hay lo lắng, phản ứng đầu tiên của chúng ta là ngay lập tức phản ứng lại theo cảm xúc đó. Ví dụ, khi ai đó nói một lời chỉ trích, ta có thể nổi giận, tranh cãi hoặc buồn bã tự trách. Nhưng nếu bạn có thể dừng lại một chút để quan sát cảm xúc của mình thay vì phản ứng ngay lập tức, bạn sẽ có cơ hội làm chủ cảm xúc tốt hơn.

Cách thực hành:

• Khi cảm thấy giận dữ, thay vì phản ứng ngay, hãy tạm dừng vài giây và hít thở sâu. Hãy quan sát cảm xúc đó như một người ngoài cuộc, tự hỏi: “Cơn giận này đến từ đâu? Nó có thật sự cần thiết không?”
• Viết nhật ký cảm xúc vào cuối ngày: Ghi lại những khoảnh khắc khiến bạn có cảm xúc mạnh (tích cực hoặc tiêu cực), điều đó giúp bạn hiểu rõ hơn về chính mình.
• Thực hành “Chánh niệm” – nhận biết cảm xúc của mình mà không phán xét nó, chỉ đơn giản là quan sát.