Có những buổi tối, cả nhà mình quay cuồng trong guồng công việc và chăm con. Vợ thì loay hoay chuẩn bị đồ ăn, dọn dẹp, rồi dỗ Zen ngủ. Mình thì vừa xong việc còn nặng đầu với bao suy nghĩ. Đến khi cả hai ngồi xuống cạnh nhau thì thường chỉ kịp lướt vài tin trên điện thoại, trao nhau một vài câu ngắn ngủi rồi… chìm vào giấc ngủ.
Những ngày như vậy, mình cảm nhận rất rõ một khoảng cách vô hình đang dần lớn lên. Không phải vì hết thương nhau, mà vì thiếu những khoảnh khắc thực sự lắng nghe nhau.
Rồi mình biết đến một khái niệm nhỏ mà mình thấy hữu ích vô cùng: quy tắc 10 phút.
Quy tắc 10 phút là gì?
Hiểu đơn giản: mỗi ngày, mình dành 10 phút để lắng nghe trọn vẹn người thân yêu của mình. Không điện thoại, không công việc, không bị phân tán. Người này nói, người kia nghe. Rồi đổi vai.
Thoạt nghe thì tưởng dễ, nhưng để kiên nhẫn ngồi đó, lắng nghe mà không chen ngang, không vội vàng “sửa sai” hay “đưa lời khuyên”, thật ra lại khó hơn mình nghĩ. Nhưng cũng chính nhờ vậy mà mình nhận ra giá trị thật sự của lắng nghe.
Khi áp dụng trong gia đình mình
Mình thử áp dụng với vợ. Có hôm, Vy chỉ cần kể lại chuyện đi chợ, nấu ăn, hay Zen hôm nay tập nói thêm một từ mới. Mình lắng nghe, gật gù, hỏi thêm một hai chi tiết nhỏ. Chỉ vậy thôi mà ánh mắt Vy đã khác hẳn: nhẹ nhõm, vui vẻ, và thấy mình được quan tâm.
Đến lượt mình, có những hôm đi làm về áp lực, mình ngồi xuống chia sẻ về một buổi họp dài hay một dự án đang căng thẳng. Vy ngồi im, lắng nghe, không vội chen lời. Chỉ cần như vậy, mình đã thấy được giải tỏa. Cảm giác như có một nơi an toàn để “xả” ra, không bị ai phán xét hay chặn ngang.
Chỉ 10 phút, mà thấy như nối lại được một sợi dây tưởng chừng đã lỏng lẻo sau bao mệt mỏi trong ngày.
Những tips nhỏ để lắng nghe hiệu quả
Qua trải nghiệm đó, mình rút ra vài điều mà có thể áp dụng cho bất cứ gia đình nào:
- Chọn thời điểm hợp lý: Sau bữa tối, hoặc trước khi đi ngủ. Khi cả hai không vội và có thể thật sự ở bên nhau.
- Ngồi gần và kết nối bằng ánh mắt: Chỉ cần quay sang, đặt tay lên tay nhau, là đã thấy gần gũi hơn nhiều.
- Đặt điện thoại xuống: 10 phút không công nghệ, để toàn bộ sự chú ý dành cho người đối diện.
- Tôn trọng lượt chia sẻ: Khi một người nói, người kia chỉ nghe. Không chen vào, không chỉnh sửa câu chuyện.
- Phản hồi bằng sự đồng cảm: Một câu “Anh hiểu mà” hay “Em chắc mệt lắm” có khi còn quý hơn cả một lời khuyên phức tạp.
Mình nhận ra, trong gia đình, đôi khi không cần những kế hoạch to tát hay sự thay đổi lớn lao. Chỉ cần 10 phút lắng nghe cũng có thể làm tình cảm trở nên bền chặt hơn. Với Zen, sau này lớn lên, mình tin rằng việc thấy bố mẹ biết lắng nghe nhau cũng sẽ là một bài học quan trọng về cách yêu thương và tôn trọng.
Đôi khi, sự kết nối không đến từ những chuyến đi xa hay những món quà đắt tiền, mà bắt đầu từ những khoảnh khắc rất đời thường: một buổi tối ngồi cạnh nhau, và 10 phút để nghe trọn vẹn người kia.
Đối với mình, đó không chỉ là một “quy tắc”, mà là một khoản đầu tư dài hạn cho hạnh phúc gia đình.
Lê Tuấn Anh 