Bạn Thảo đến gặp mình trong buổi tư vấn hướng nghiệp với vấn đề như thế này: bạn làm trong lĩnh vực ‘dựng phim’, đây là một lĩnh vực đặc thù ít người làm – chủ yếu là nghề truyền nghề, ở Việt Nam cũng chưa phát triển như quốc tế nên sau một thời gian làm bạn thấy bị tắc, không biết bước phát triển tiếp theo như thế nào?
Nhận thấy đây là một vấn đề cũng có nhiều bạn gặp phải trong hướng nghiệp, đặc biệt là những bạn hoạt động trong các lĩnh vực thị trường ngách, mình viết bài này để chia sẻ về một công cụ có thể giúp các bạn biết cách đo lường được bản thân mình phát triển ra sao. Điều này thứ nhất giúp bạn có thể biết được mình đang tiến bộ, thứ hai là giúp bạn thuyết phục được người khác là bạn đã tiến bộ ở một mức tốt hơn người khác.
Khung năng lực nghề nghiệp – Skills Framework
Mỗi một nghề nghiệp thường sẽ có một khung năng lực nghề nghiệp. Đây là một thang đo nhiều cấp độ để biết được một cá nhân đã giỏi đến mức độ nào trên thang năng lực đó, từ đó biết để sắp xếp cho người này làm nhân viên quèn hay quản lý cấp cao cho phù hợp. Đứng càng cao trên khung năng lực, có nghĩa là bạn càng giỏi, có nghĩa là bạn có nhiều cơ hội và nhận nhiều tiền.
Mỗi nghề lại có một kiểu đánh giá khung năng lực khác nhau, mỗi tổ chức lại có một kiểu đánh giá khác nhau. Chính vì vậy bạn cần phải tìm hiểu xem trong nghề mình đang đánh giá khung năng lực như thế nào, do tổ chức nào đánh giá. Để biết được ở Việt Nam mình có khung năng lực nghề thế nào, bạn gõ vào Google “khung năng lực + tên nghề”, còn nếu muốn biết ở quốc tế thì gõ “skills framework + tên nghề tiếng Anh”, sẽ ra rất nhiều tài liệu tham khảo. Ví dụ khi mình gõ “khung năng lực nghề giáo viên” thì cho ra trang này, kèm hình bên dưới:
Từ đây, bạn sẽ hiểu rằng để là một giáo viên giỏi, mình cần phải phát triển 1-9 cái này (và nhiều cái khác nữa xem trong file trên). Vậy bước tiếp theo bạn tự đánh giá xem trong từng mục, bạn đã được bao nhiêu điểm? Để nâng cao số điểm này, bạn cần phải học thêm gì, học ở đâu hay làm gì để nâng cao điều đó? Cứ 3-6-12 tháng một lần, bạn lại lôi khung năng lực ra đánh giá lại xem sao.
Có một số website và tài liệu dưới đây để các bạn tham khảo khung năng lực:
- https://www.onetonline.org/ – trang web nghề nghiệp của chính phủ Mỹ.
- https://www.skillsfuture.sg/skills-framework – trang web nghề nghiệp của chính phủ Úc.
- http://huongnghiepsongan.com/ – trang web hướng nghiệp chuyên nghiệp của Việt Nam.
Với những lĩnh vực chưa có khung năng lực hoàn chỉnh hay chưa có tổ chức nào tạo ra khung năng lực cho bạn, bạn hãy thử tham khảo các ngành nghề khác và tự tạo cho bản thân mình một khung năng lực. Vừa tham khảo từ khung năng lực ngành nghề khác, vừa hỏi các anh chị đi trước xem cần có những năng lực gì, bạn tự tạo ra cho mình một bản. Bản này vừa giúp ích được bạn, vừa giúp bạn trở thành người đi đầu trong lĩnh vực của mình để hỗ trợ cho các đàn em sau này phát triển tốt hơn.
Để đăng ký tư vấn hướng nghiệp, bạn có thể vào link sau.
Các bài viết khác của Tuấn Anh. https://anhtuanle.com/articles/
Anh Tuan Le 