Lê Tuấn Anh

Có một kiểu profile mình thường gặp khi làm tư vấn hướng nghiệp đó là các bạn ra trường khoảng 3-5 năm, đang ở độ tuổi 27-30, đã trải qua nhiều công việc ở nhiều công ty khác nhau nhưng chưa thực sự thích hay gắn bó với một công việc nào lâu, cũng thử làm này làm kia trên mạng nhưng chưa hiệu quả. Nhìn bạn bè xung quanh có những người đã gắn bó lâu dài với một doanh nghiệp và lên chức, bản thân mình thì hoang mang không biết làm gì tiếp theo.

Bóc tách câu chuyện trên là rất nhiều những câu chuyện nhỏ bên trong. Mình xin phép chia sẻ một vài góc nhìn về hướng nghiệp theo từng hạng mục nhỏ bên dưới, hi vọng bạn đọc nếu ở trong hoàn cảnh tương tự có thể có cái nhìn rõ hơn cho nghề nghiệp của bản thân.

1/ Không có thất bại, chỉ có trải nghiệm và kinh nghiệm

Có những bạn làm khoảng 3-5 năm ở 5-7 doanh nghiệp và vị trí khác nhau, khi nói về việc này các bạn thường tự đánh giá rằng “mình chẳng có gì” để nói hoặc chia sẻ. Các bạn có xu hướng nghĩ rằng việc mình đi làm ở một doanh nghiệp thời gian ngắn và đổi công việc liên tục là một sự thất bại, không có gì đáng nói ở đây cả.

Tuy nhiên hãy nhớ rằng: nếu bạn không nói, thì người khác không biết. Dù bạn làm công việc gì trong quá khứ, đó cũng là việc đã rồi và không thay đổi được. Thay vì nhìn nhận tiêu cực về công việc đó, hãy xem đó là một trải nghiệm mình đã được trải qua, gom tất cả những trải nghiệm lại và tìm ra những điểm chung trong đó, xem mình đã học được bài học gì.

Ví dụ việc trải nghiệm nhiều môi trường từ start-up đến nhà nước, hay nhiều công việc từ Marketing đến tài chính cho bạn cơ hội được tiếp xúc với nhiều người, nhiều kiểu doanh nghiệp khác nhau, giúp lượng kiến thức của bạn đa dạng và bạn có khả năng hoà nhập tốt. Hãy nhìn nhận theo hướng tích cực.

2/ Có nên đổi ngành nghề ở độ tuổi gần 30?

Nếu mà để truyền cảm hứng thì mình sẽ viết rằng “không bao giờ quá muộn để bắt đầu lại từ đầu”, giống như việc ông chủ KFC bán gà từ tuổi 60 hay những câu chuyện trong các sách self-help. Tuy nhiên mình là người thực tế, mình cho rằng khi quyết định đổi ngành nghề ở độ tuổi 30, có nhiều yếu tố bạn cần cân nhắc như?

• Tài chính: Bạn có một khoản tiết kiệm khoảng 6 tháng, 1 năm hoặc hơn để không làm gì vẫn sống được không? Đây là một khoản cần có để bạn yên tâm trong thời gian đổi việc mới. Nếu không có thì bạn có gia đình, người thân lo cho bạn được không?
• Các mối quan hệ: Mình nghĩ trực tiếp ở đây là vợ/chồng/người yêu/con cái, vì sao? Vì khi bạn quyết định đổi sang một công việc mới, hoàn cảnh tài chính của bạn có thể thay đổi, liệu có ảnh hưởng đến những người thương của bạn không? Nếu có thì những người này có thể cảm thông, chờ đợi mình đến khi nào? Nếu bạn độc thân chưa có ràng buộc với ai thì khoản này không cần quá lo.
• Hiểu biết về thực tế ngành nghề. Nhiều người thích đổi sang một nghề mới vì những hào nhoáng của nghề đó, ví dụ như gần đây có nhiều người thích nghỉ doanh nghiệp để làm Livestream bán hàng trên Tiktok. Câu hỏi đặt ra là bạn đã thực sự tìm hiểu kĩ về ngành bạn định đổi chưa? Có bao nhiêu người ở độ tuổi của bạn thành công khi đổi sang ngành mới? Để bắt đầu ngành mới lại từ đầu, bạn phải đối mặt với sự cạnh tranh nào?

3/ Không hoà nhập được môi trường công sở có phải thất bại?

Có nhiều bạn đi làm một vài nơi không hoà nhập được với những người trong công ty liền cảm thấy mình không hợp đi làm môi trường công sở. Đây có thể là một nhận định sai lầm và chưa đủ thông tin.

Đúng là môi trường công sở có những nơi toxic, ma cũ bắt nạt ma mới, sếp không biết điều – nhưng không phải tất cả mọi nơi đều như vậy. Ngoài ra tuỳ theo từng môi trường làm việc mà bạn có thể gặp những con người khác nhau, có người hợp với mình, có người không hợp với mình.

Thực ra đã xác định đi làm môi trường công sở thì không thể tránh khỏi những điều khác với làm tự do. Bản thân mình cho rằng khi đi làm công sở thì phải học cách “khéo” một chút trong giao tiếp, khi làm việc thì phải nương theo cùng mọi người, như vậy gọi là làm việc nhóm – khác với việc chúng ta làm cá nhân thích làm gì thì làm. Đổi lại chúng ta có cơ hội được làm những dự án lớn, được nhận những đãi ngộ có thể tốt hơn so với việc làm tự do.

Trên đây là một số góc nhìn của mình liên quan đến hướng nghiệp dành cho các bạn ở độ tuổi 27-30 đang hoang mang về nghề nghiệp, hi vọng các bạn sẽ cảm thấy ổn hơn phần nào và khám phá thêm được gì đó từ việc đọc bài viết này.